نقش موثر بانوان در علم ستارهشناسی حرفهای تا فناوری برنامهنویسی رایانهای
تاریخ انتشار: ۱۳ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۳۵۰۲۵
خبرگزاری علم و فناوری آنا- گروه علم و فناوری؛ زنان بهعنوان بخشی از جامعه انسانی تاکنون سهم قابل توجهی در زمینههای ریاضیات، علوم، فناوری و ...داشتهاند؛ اما با وجود این واقعیت که زنان پیشگام شیوه زندگی و تفکر ما را در مورد جهان تغییر دادهاند، ممکن است ناشناخته مانده باشند مانند نخستین زنی که برنده جایزه نوبل شد تا کاشفهای عرصههای زیست شناسی، زیست شناسی و شیمی!.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
قطعاً تعداد زنان تأثیرگذار در عرصه علم و فناوری آنقدری هست که متمایز از افراد معمولی باشند؛ اما نمیتوان آنها را به راحتی برشمرد و معرفی کرد؛ بنابراین قصد داریم به مناسبت نزدیک شدن به روز زن و ارج نهادن به این مقام والا در کشور در این گزارش تعدادی از زنان عالم را که زندگی بشریت را متحول کردند، معرفی کنیم. بخش دوم این گزارش به شرح زیر است؛
«ویرجینیا آپگار» «VIRGINIA APGAR» (۱۹۰۹-۱۹۷۴): مخترع نمره آپگار
دکتر ویرجینیا آپگار پیشگام در زمینههای پزشکی بیهوشی و زنان و زایمان بود که بیشتر به خاطر اختراع نمره آپگار، روشی ساده و سریع برای ارزیابی سلامت نوزادان، شناخته شده است.
آپگار در سال ۱۹۳۳ مدرک پزشکی خود را دریافت کرد و قصد داشت جراح شود. اما در آن زمان فرصتهای شغلی محدودی برای زنان در جراحی وجود داشت، بنابراین به رشته نوظهور بیهوشی روی آورد. او در ادامه به یک رهبر در این زمینه و اولین زنی تبدیل شد که به عنوان استاد تمام در کالج پزشکان و جراحان دانشگاه کلمبیا انتخاب شد.
یکی از حوزههای تحقیقاتی آپگار، اثرات بیهوشی مورد استفاده در هنگام زایمان را بررسی کرد. در سال ۱۹۵۲، او سیستم امتیازدهی آپگار را توسعه داد که علائم حیاتی نوزادان را در اولین دقایق زندگی ارزیابی میکند. این امتیاز بر اساس معیارهای ضربان قلب، تلاش تنفس، تون عضلانی، رفلکسها و رنگ نوزاد است، با نمرات پایینتر نشان میدهد که نوزاد به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد. این سیستم مرگ و میر نوزادان را کاهش داد و به پیدایش رشته نوزادان کمک کرد و امروزه نیز از آن استفاده میشود.
مری آنینگ «MARY ANNING» (۱۷۹۹-۱۸۴۷): نخستین زن دیرین شناس
مری آنینگ یک شکارچی خودآموخته فسیل و دیرینه شناس بود. او در انگلیس به دنیا آمد و از نوجوانی شروع به جمع آوری فسیلهای ژوراسیک در نزدیکی محل زندگی اش کرد.
آنینگ زمانی که رشته دیرینه شناسی هنوز تازه تاسیس و برای زنان ممنوع بود، به خود یاد داد که این آثار را بشناسد، حفاری و آماده کند. وی فسیل یک ایکتیوسور (خزنده دریایی بزرگی که در کنار دایناسورها زندگی میکرد) را زمانی که ۱۲ سال بیشتر نداشت کشف کرده بود در اختیار دیرین شناسان لندنی قرار داد تا برای نخستین بار نگاهی به آن بیندازند.
او همچنین اولین فسیل یک پلزیوسور (یک خزنده دریایی منقرض شده دیگر) را پیدا کرد.
برای بزرگداشت آنینگ، دانشمندان در سال ۲۰۱۵ گونه جدیدی از ایکتیوسور «Ichthyosaurus anningae» را کشف و به نام او نامگذاری کردند.
«سوزان سولومون» «SUSAN SOLOMON» (متولد ۱۹۵۶): کاشف عامل سوراخ شدن اوزون
سوزان سولومون نویسنده کتاب «سردترین راهپیمایی» درباره سفر ناخوشایند «رابرت اسکات» به قطب جنوب در سال ۱۹۱۲ است.
سولومون شیمیدان جوی، نویسنده و استاد موسسه فناوری ماساچوست است که برای چندین دهه در NOAA کار میکرد. در طول مدت حضورش در این سازمان، او اولین کسی بود که با نظرات همکارانش پیشنهاد کرد که کلروفلوئوروکربنها (CFCs) مسئول سوراخ قطب جنوب در لایه اوزون هستند. او گروهی را در سالهای ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷ به «مک مودو ساوند» در قاره جنوبی هدایت کرد، جایی که محققان شواهدی را جمع آوری کردند که نشان میدهد مواد شیمیایی آزاد شده توسط ایروسلها و سایر محصولات مصرفی، با نور ماوراء بنفش برای حذف ازن از جو تعامل میکنند.
این منجر به پروتکل مونترال سازمان ملل شد که در سال ۱۹۸۹ اجرایی شد و CFCها را در سراسر جهان ممنوع کرد. این یکی از موفقترین پروژههای زیست محیطی در تاریخ به حساب میآید و حفره لایه اوزون از زمان تصویب پروتکل به طور قابل توجهی کوچک شده است.
«کارن اولنبک» «KAREN UHLENBECK» (متولد ۱۹۴۲): اولین زن برنده جایزه آبل
در سال ۲۰۱۹، کارن اولنبک، ریاضیدان آمریکایی، اولین زنی بود که جایزه آبل، یکی از معتبرترین جوایز ریاضی را دریافت کرد. او برای کمکهای پیشگامانه خود در فیزیک ریاضی، تجزیه و تحلیل و هندسه برنده این جایزه شد.
او یکی از پیشگامان در زمینه تجزیه و تحلیل هندسی است، که مطالعه اشکال با استفاده از معادلات دیفرانسیل جزئی (مشتقات، یا نرخ تغییر، متغیرهای مختلف متعدد، اغلب با برچسب x، y و z) است و روشها و ابزارهایی که او ایجاد کرد به طور گسترده در سراسر این زمینه استفاده میشود.
اولنبک سهم عمدهای در نظریههای گیج، مجموعهای از معادلات فیزیک کوانتومی که نحوه رفتار ذرات زیراتمی را تعریف میکند، انجام داد. او همچنین اشکالی را کشف کرد که ورقههای صابونی میتوانند در فضاهای منحنی با ابعاد بالاتر داشته باشند.
«آدا لاولیس» «ADA LOVELACE» ((۱۸۱۵-۱۸۵۲: اولین برنامه نویس رایانهای
آدا لاولیس یک ریاضیدان خودآموخته قرن نوزدهم بود و برخی او را «اولین برنامه نویس رایانهای جهان» میدانند.
لاولیسِ عاشق ریاضیات وقتی در ۱۷ سالگی و در پی ملاقات با ریاضیدان انگلیسی، «چارلز بابیج» از نمونه اولیه یک پیشرفت برای «موتور تحلیلی» که اولین رایانه جهان تلقی میشود مطلع شد، تصمیم گرفت هر چیزی را که میتواند در مورد این دستگاه یاد بگیرد.
در سال ۱۸۳۷، لاولیس مقالهای را که در مورد موتور تحلیلی نوشته شده بود از فرانسه ترجمه کرد. او در کنار ترجمه اش، یادداشتهای مفصل خود را نیز درباره دستگاه منتشر کرد. یادداشت ها، که طولانیتر از خود ترجمه بودند، شامل فرمولی بود که او برای محاسبه اعداد برنولی ایجاد کرد. برخی میگویند که این فرمول را میتوان به عنوان اولین برنامه کامپیوتری که تا کنون نوشته شده است در نظر گرفت.
لاولیس اکنون نماد اصلی زنان در علم و مهندسی است. روز او در دومین سه شنبه هر اکتبر جشن گرفته میشود.
«پاتریشیا باث» «PATRICIA BATH» (۱۹۴۲-۲۰۱۹): چشم پزشک و مخترع سیستم لیزرفاکو
دکتر پاتریشیا باث، اولین چشم پزشک زن بود که در سال ۱۹۷۴ به عضویت هیئت علمی دانشکده پزشکی دانشگاه کالیفرنیا و موسسه چشم ژول استاین منصوب شد. اولین زنی که در سال ۱۹۸۳ ریاست برنامه دستیاری چشم پزشکی را در آمریکا بر عهده گرفت و اولین پزشک زن آفریقایی آمریکایی که حق اختراع پزشکی را در سال ۱۹۸۶ دریافت کرد.
او در سالهای نخست طبابش، دریافت، شیوع نابینایی در بخشهایی از آمریکا به دلیل عدم دسترسی به مراقبتهای چشمی است. برای حل این مشکل، رشته جدیدی به نام چشم پزشکی اجتماعی را پیشنهاد کرد که به داوطلبان آموزش میدهد مراقبتهای اولیه چشمی را به جمعیتهای محروم ارائه دهند. این مفهوم اکنون در سراسر جهان به کار میرود و چشم هزاران نفر را که در غیر این صورت تشخیص داده نمیشدند و درمان نمیشدند، نجات داده است.
باث به عنوان یک عضو هیئت علمی زن و سیاهپوست جدید در UCLA، موارد متعددی از تبعیض جنسی و نژادپرستی را تجربه کرد. در سال ۱۹۷۷، او مؤسسه آمریکایی برای پیشگیری از نابینایی را تأسیس کرد، سازمانی که ماموریت آن محافظت، حفظ و بازیابی بینایی است.
تحقیقات باث در مورد آب مروارید منجر به اختراع روش و دستگاه جدیدی برای حذف آب مروارید به نام کاوشگر لیزرفاکو شد. او در سال ۱۹۸۶ حق امتیازی را برای این فناوری به دست آورد. امروزه این دستگاه در سراسر جهان استفاده میشود.
«باربارا مک کلینتاک» «BARBARA MCCLINTOCK» (۱۹۰۲-۱۹۹۲): نخستین زن برنده جایزه نوبل پزشکی
باربارا مک کلینتاک دانشمند آمریکایی بود که مطالعات پیشرو در زمینه سیتوژنتیک- مطالعه کروموزومها و بیان ژنتیکی آنها -جایزه نوبل پزشکی را در سال ۱۹۸۳ برای او به ارمغان آورد. امروزه، نظریههای او، به ویژه در مورد «ژنهای پرش»، برای درک دقیق ژنتیک اساسی است.
مطالعات مک کلینتاک در زمینه ژنتیک بزرگترین میراث او باقی مانده است. حوزه اصلی تمرکز او این بود که چگونه ژنها الگوهای رنگی دانههای ذرت را کنترل میکنند. او توانایی یک توالی DNA برای تغییر موقعیت روی ژنوم را کشف کرد که باعث «روشن یا خاموش شدن» صفات میشود.
این ایده به عنوان جابجایی ژنتیکی یا «ژنهای پرش» شناخته شد. این یافته ایدههای مربوط به ژنها را تغییر داد، ژنهایی که در آن زمان موجودات غیرقابل تغییر و پایداری در نظر گرفته میشدند که فقط از نسلی به نسل دیگر منتقل میشوند. اما در دهه ۱۹۶۰، جامعه علمی بزرگتر یافتهها و مشاهدات او را تأیید کرده بود.
«کارولین هرشل» «CAROLINE HERSCHEL» (۱۷۵۰-۱۸۴۸):اولین زن ستاره شناس
کارولین هرشل که در سال ۱۷۵۰ در هانوفر آلمان به دنیا آمد، ممکن است شهرت خود به عنوان اولین ستاره شناس زن حرفهای جهان را مدیون یک مورد بد تیفوس باشد. در ۱۰ سالگی، رشد کارولین به دلیل بیماری برای همیشه متوقف شد. قد او برای همیشه ۱۳۰ سانتی متر باقی ماند. او از تحصیل در مدرسه بازماند. برادرش «ویلیام هرشل» که یک موسیقیدان و ستاره شناس بود خواهرش را در سال ۱۷۷۲ به باث در انگلیس فرستاد و هر دو رشته خودش را به او آموزش داد.
کارولین در حالی که در سال ۱۷۸۳ به برادرش در نقش منجم دربار پادشاه جورج سوم کمک میکرد، سه سحابی کشف نشده را کشف کرد. سه سال بعد، او اولین زنی بود که یک دنباله دار را کشف کرد.
در سال ۱۷۸۷، پادشاه به کارولین هرشل مستمری سالانه ۵۰ پوندی اعطا کرد و او را به اولین ستاره شناس زن حرفهای در تاریخ تبدیل کرد. او قبل از مرگش، در سال ۱۸۴۸، بیش از ۲۵۰۰ سحابی را فهرست بندی کرد و برای تحقیقاتش مدالهای طلا از انجمن سلطنتی نجوم و پادشاه پروس دریافت کرد.
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: زنان علم فناوری ستاره شناس اولین زنی اولین زن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۳۵۰۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایران گامهای مهمی برای کاهش موثر خطر بلایا برداشته است
داود منظور در نشست مدیریت نوآورانه برای مقابله با حوادث و سوانح برای دستیابی به توسعه پایدار که در حاشیه هشتادمین نشست سالیانه اسکاپ در بانکوک انجام شد، گفت: تعداد و شدت سوانح طبیعی در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت و این نشانگر ضرورت استفاده از ابزاری برای سازگاری با این شرایط جدید است.او با بیان اینکه گنجاندن مسائل مربوط به کاهش خطر بلایا در برنامهریزی و بودجهریزی توسعه کشورها و ارتقای مدیریت اطلاعات بلایا صرفاً یک تلاش فنی نیست، افزود: این در درجه اول یک موضوع سیاستی و فرآیند حاکمیتی است. دولتها نقشی محوری به عنوان تصمیمگیرندگان کلیدی ایفا میکنند تا اطمینان حاصل کنند که طرحها و برنامههای توسعه ملی، محلی و بخشی نه تنها آسیبپذیری و خطر جدیدی ایجاد نمیکند، بلکه به طور مهمی به کاهش خطرات موجود و افزایش انعطافپذیری افراد و سیستمها کمک میکند.
معاون رئیسجمهور ادامه داد: من به عنوان رئیس سازمان برنامه و بودجه جمهوری اسلامی ایران، بر این باورم که گنجاندن بحث کاهش خطر بلایا و مقاومسازی در تمام ابعاد برنامههای توسعه ملی، بخشی و محلی و ارتقای مدیریت اطلاعات و دادهها مربوط به خطرات بلایا، برای دستیابی به جامعهای امنتر و توسعه تابآور، فراگیر و پایدار ضروری است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: برای دستیابی به اهدافمان، چند اقدام حیاتی باید انجام شود. ما باید تواناییهای خود را برای درک بهتر، ارزیابی و نظارت بر خطرات بلایا به شیوهای سازگار با خطرات متعدد بهبود بخشیم. این امر امکان پیشبینی مؤثرتر و هشدار زودهنگام خطرات و بلایا را فراهم میکند.
منظور افزود: مایلم ابتکار مهم دبیرکل سازمان ملل متحد در مورد «هشدار اولیه برای همه» و چهار مؤلفه حیاتی آن را برجسته کنم، اما همچنان نیاز به «پیشبینی و هشدار اولیه بر اساس تأثیر بلایا» وجود دارد تا ما را قادر سازد که نهتنها وقوع خطرات را بهموقع و دقیقتر پیشبینی نموده و هشدار دهیم، بلکه اثرات منفی احتمالی و تلفات و خسارات خطرات را نیز پیشبینی کنیم.
به گفته او، انجام اقدامات لازم از قبل برای کاهش تلفات و خسارات احتمالی، مستلزم تعهد و مشارکت همه بخشها و بازیگران توسعه اقتصادی- اجتماعی برای ارائه دادهها و اطلاعات لازم در مورد انواع آسیبپذیریهای فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی برای اندازهگیری خطرات، زیانها و آسیبهای احتمالی است.
معاون رئیسجمهور گفت: برای دستیابی به چنین دستاوردی، ما باید رویکرد توسعه مبتنی بر ریسک را اتخاذ و به کار ببریم و اطمینان حاصل کنیم که همه ابتکارات توسعه از طریق بررسی دقیق خطرات بالقوه برای محافظت از جوامع، زیرساختهای حیاتی و دستاوردهای محیطی طراحی شدهاند. بهعلاوه، تلاشها باید در جهت برطرف کردن عوامل زیربنایی عامل بلایا باشد. از جمله شهرنشینی سریع و بدون برنامه، تخریب محیط زیست و نابرابریهای اجتماعی، برای ایجاد جامعهای انعطافپذیرتر.
منظور ادامه داد: در نهایت، گنجاندن مباحث مربوط به خطر بلایا در سیاستگذاری کاربری زمین ضروری است تا با ارزیابی ریسک وقوع فاجعه، تدوین و اجرای سیاستهایی برای کاهش خطر در مناطق شهری و روستایی ممکن شود.
او بیان کرد: از طریق این اقدامات هماهنگ، میتوانیم زمینه توسعه پایدار و مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی را فراهم کنیم و از ایمنی و رفاه جوامع خود برای نسلهای آینده محافظت کنیم.
معاون رئیسجمهور گفت: جمهوری اسلامی ایران گامهای مهمی برای اطمینان از کاهش مؤثر خطر بلایا و گنجاندن موضوعهای مرتبط در مباحث مدیریت برنامهریزی و بودجهریزی ملی، محلی و بخشی برداشته است.
منظور تاکید کرد: بدین منظور باید یک گروه کاری دائمی در زمینه علم، سیاستگذاری، پیوند اقدام برای مدیریت و کاهش خطر بلایا تحت نظارت سازمان برنامه و بودجه کشور به عنوان عالیترین نهاد برنامهریزی و بودجهریزی در کشور ایجاد شود.
باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی اقتصاد و انرژی